Chuyên gia đánh giá rằng thuế tối thiểu toàn cầu không phải là mối quan tâm lớn đối với các tập đoàn đa quốc gia đầu tư tại Việt Nam, vì những công ty này xem xét không chỉ các ưu đãi thuế mà còn nhiều yếu tố khác và các chính sách hỗ trợ.
Nhiều công ty bày tỏ lo ngại rằng thuế tối thiểu toàn cầu, có hiệu lực từ đầu năm nay, có thể làm giảm đầu tư trực tiếp nước ngoài, làm giảm hiệu quả của chiến lược của Việt Nam thu hút doanh nghiệp nước ngoài thông qua ưu đãi thuế.
Theo một nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, các tập đoàn đa quốc gia xem xét nhiều yếu tố như chi phí nguyên liệu, chất lượng lao động, cơ sở hạ tầng và môi trường kinh doanh khi đưa ra quyết định đầu tư.
Những yếu tố này khá tương đồng đối với các nước phát triển, nơi mà ưu đãi thuế đóng vai trò quan trọng hơn.
Trong khi đó, các yếu tố biến đổi lớn giữa các nước đang phát triển. Bộ Kế hoạch và Đầu tư hiện đang soạn thảo chính sách “Quỹ Hỗ trợ Đầu tư” (ISF), cung cấp nhiều ưu đãi, bao gồm hỗ trợ tài trợ từ chính phủ cho đào tạo nhân sự và nghiên cứu phát triển, cho cả doanh nghiệp và dự án nước ngoài và nội địa trong các ngành công nghệ cao.
Lưu Đức Huy, Giám đốc Chính sách tại Tổng cục Thuế, chia sẻ trong cuộc khảo sát kinh doanh được tiến hành năm ngoái, chỉ có 28% người tham gia quan tâm đến ưu đãi thuế. “Ở các nước phát triển, ưu đãi thuế được xem xét là lỗi thời. Xu hướng hiện nay là chuyển đổi sang ưu đãi dựa trên chi phí thay vì doanh thu,” ông nhận xét.
Mặc dù không bắt buộc, nếu Việt Nam thu thuế ít hơn mức thuế tối thiểu toàn cầu đối với các tập đoàn đa quốc gia có thể áp dụng, sự chênh lệch có thể được thu bởi các nước mà các công ty có trụ sở. Do đó, việc áp dụng thuế này là bước hợp lý để Việt Nam giữ lại thuế thay vì để mất cho các quốc gia khác, giải thích ông Huy.
Mức thuế tối thiểu toàn cầu là 15% áp dụng cho các tập đoàn đa quốc gia có doanh thu hàng năm từ 750 triệu Euro (800 triệu USD) trở lên trong ít nhất hai năm trong bốn năm gần đây, và số thuế sẽ được thanh toán cho quốc gia tạo ra doanh thu.
Ở Việt Nam, theo Tổng cục Thuế, có khoảng 120 doanh nghiệp phải chịu mức thuế này.
