Cơ hội việc làm mới đang chờ đón với sự phát triển của năng lượng tái tạo
Quá trình chuyển đổi ngành năng lượng sẽ dẫn đến mất việc làm trong các ngành công nghiệp năng lượng truyền thống, nhưng cũng sẽ tạo ra nhiều cơ hội việc làm xanh và bền vững trong nền kinh tế. Ninh Thuận, một tỉnh ở miền Trung Nam Bộ Việt Nam, là một trong những khu vực hàng đầu thu hút dự án năng lượng tái tạo và đặt mục tiêu trở thành trung tâm năng lượng tái tạo vào năm 2025.
Sở Công Thương Ninh Thuận đã đề xuất tới 46 dự án, bao gồm 35 trang trại năng lượng mặt trời và 11 trạm điện gió, với tổng công suất vượt quá 3.000MW. Những nỗ lực về năng lượng tái tạo của Ninh Thuận sẽ góp phần giải quyết thách thức an ninh năng lượng quốc gia và hỗ trợ mục tiêu không khí tinh khiết của Việt Nam vào năm 2050. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của các dự án năng lượng tái tạo đã đặt ra một thách thức về nhân lực để hỗ trợ quá trình chuyển đổi.
Theo Kế hoạch Phát triển Điện lực Quốc gia 2021-2030, Việt Nam sẽ mở rộng đáng kể nguồn năng lượng tái tạo, với mục tiêu hơn 75% nhu cầu năng lượng đến từ nguồn tái tạo. Công suất điện mặt trời sẽ tăng gấp mười lần, công suất điện gió sẽ tăng gấp ba mươi lần, và các ngành phụ mới như điện gió ngoài khơi, lưu trữ pin và sinh khối sẽ xuất hiện. Trong khi đó, các nhà máy nhiệt điện chạy than có tuổi đời trên 40 năm sẽ phải được loại bỏ và thay thế bằng nhiên liệu thay thế, với sự loại bỏ hoàn toàn vào năm 2050.
Sự chuyển đổi trong ngành năng lượng sẽ đòi hỏi một sự thay đổi trong cấu trúc lao động, với nhu cầu 25% lao động có trình độ cao, đặc biệt là trong lĩnh vực năng lượng gió và năng lượng mặt trời, trong thập kỷ tới. Việt Nam dẫn đầu ASEAN về quy mô và tỷ lệ năng lượng tái tạo hiện tại, với điện gió và điện mặt trời chiếm 27% tổng công suất, theo Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi năng lượng từ “nâu sang xanh” vẫn đối mặt với những thách thức do hạn chế nguồn nhân lực trong nước, với sự phụ thuộc vào nhân viên nước ngoài.
Với dân số trên 100 triệu người, trong đó 51% trong độ tuổi lao động, Việt Nam sở hữu một lực lượng lao động phong phú. Xu hướng chuyển đổi năng lượng đòi hỏi một lực lượng lao động có trình độ cao trong tương lai, thúc đẩy Việt Nam tìm kiếm các giải pháp phù hợp để tự cung tự cấp nguồn nhân lực. Tiến sĩ Guido Hildner, Đại sứ Đức tại Việt Nam, nhấn mạnh rằng quá trình chuyển đổi ngành công nghiệp năng lượng là một quá trình phức tạp nhưng cũng mang lại cơ hội đáng kể. Ở Đức, số lượng nhân viên trong các nghề xanh tăng 56,7% lên 5 triệu người từ năm 2012 đến 2020.